یکی از آداب مرسوم در ایام نوروز پهن کردن سفره هفتسین و اطعام میباشد که آیات و روایت نیز این کار را پسندیده دانسته و تأیید مینمایند؛ البته متأسفانه امروزه این سنت نیکو به حاشیه کشیده شده و دچار رفتارهای نادرست مانند تشریفات، فخرفروشی و غیره شده است، درحالیکه اطعام از روی اخلاص دارای ارزش و لایق ستایش میباشد.
خداوند متعال در سوره انسان میفرماید:«إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُريدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً[1]» (این نعمات و درجات بهشتی لایق افرادی است که میگویند:) ما شما را به خاطر خدا اطعام مىكنيم و هيچ پاداش و سپاسى از شما نمىخواهيم!
علامه طباطبایی در توضیح کلمه وجه الله که در متن آیه آمده است، مینویسد: «عمل انسان به اين انگيزه از انسان سر بزند كه باعث رضاى اوست، و او محبوب ما و رضايتش منظور ما است[2]».
یعنی اطعام و کلاً همهکارهای خیر زمانی نیکو و پسندیدهاند که هدف از انجام آنها جلب رضایت الهی باشد نه فخرفروشی و ... .
بر سر بیشتر سفرههای ایرانی حتماً آب هست و حتی مانند نان جزو چیدمان اصلی سفره به حساب میآید
درحالیکه در احادیث مختلفی از خوردن آب بعد از غذا نهی شده است امام رضا (علیهالسلام) میفرماید: «کسی که می خواهد از معده اشت آزار نبیند روی غذا آب نخورد تا از غذا فارغ شود و هر کس چنین کند بدنش مرطوب(سرد مزاج) و معده اش ناتوان شود و رگ ها نیرو غذا را دریافت نکنند[1]».
امروزه پزشکان نیز از خوردن آب قبل و بعد از غذا نهی میکنند .
البته این نهیها مربوط به آب است که سالمترین و گواراترین نوشیدنی به حساب میآید و وضع در نوشیدنیهای دیگر به مراتب بدتر و نهی آنها شدیدتر میباشد.
در ایام نوروز بیشتر صلهرحم و عید دیدنیها به صرف ناهار یا شام هست و از آنجایی که ما ایرانیان بسیار مهماندوست هستیم سعی میکنیم از مهمان به بهترین وجه پذیرایی کنیم و خوشمزهترین غذاها را برایشان آماده نماییم.
حال، به دلیل پشت سر هم بودن این مهمانیها بسیار اهمیت دارد که خود را کنترل کنیم و از پر خوری پرهیز نماییم تا خدای نکرده دچار بیماری و ... نشویم.
حضرت علی (علیهالسلام) در توصیه به فرزند خود امام حسن مجتبی (علیهالسلام) میفرماید: میخواهی چهار چیز به تو بیاموزم تا از زحمت درمان بینیاز گردی؟ عرض کرد: آری.
فرمودند: بر سر سفره منشین مگر آنگاه که گرسنهای و از کنار سفره بر نخیز مگر وقتی که هنوز اشتها داری و جویدن غذا را به نیکی انجام ده، و پیش از خوابیدن به دستشویی برو . هر گاه اینها را رعایت کردی از درمان بینیاز میشوی[1].
هر مسافرتی در کنار تفریح و گردش، مشکلات و سختیهایی نیز دارد؛ که غلبه بر آنها فعالیت جمعی گروه را میطلبد.
بنابراین در سفرهای گروهی، برای اینکه همه اعضای گروه از تفریح و گردش و کلاً سفر لذت ببرند، باید همه اعضای گروه در کارها مشارکت کنند و وظیفهای را بر عهده بگیرند و کسی خود را تافته جدا بافته نداند.
روایت معروفی نقل شده است که روزی حضرت پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) به همراه اصحاب خود به مسافرت رفته بودند؛ در بین راه دستور دادند که گوسفندی را ذبح کنند، اصحاب نیز هر کدام مسئولیتی از ذبح و تکهتکه کردن تا طبخ را بر عهده گرفتند؛ خود حضرت نیز مسئولیت جمع آوری هیزم را بر عهده گرفتند و در مقابل درخواست اصحاب مبنی بر استراحت حضرت، فرمودند: «عَرَفْتُ أَنَّكُمْ تَكْفُونِي وَ لَكِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَكْرَهُ مِنْ عَبْدِهِ إِذَا كَانَ مَعَ أَصْحَابِهِ أَنْ يَنْفَرِدَ مِنْ بَيْنِهِم[1]» می دانم که شما مسئولیت مرا بر عهده می گیرید اما خداوند بلند مرتبه ناپسند میشمرد که بندهای، خود با فضیلت تر اصحاب و دوستانش بداند.
امام صادق (علیه السلام) میفرماید: «لَا يُصْلِحُ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ إِلَّا ثَلَاثَةٌ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ[1]» مسلمان را جز سه چیز اصلاح نکند: دین شناسی، شکیبایی در گرفتاریها و مدیریت نیکو در زندگی.
به بازار که پا میگذاری، نور لامپهای رنگارنگ و لباسها و وسایل جدید المُد چشمت را نوازش میدهد و ناخودآگاه به سوی خودش کشیده و جذبت میکند و زبانت را به قیمت پرسیدن وامیدارد، ناگهان سوزش اندکی در قلبت حس میکنی که حاکی از برق گرفت خفیف قیمتها است.
در پی آن اگر زبان نرم فروشنده از برقگرفتگی قیمتها جلوگیری کند، حتماً اصطکاک دستت با جیبت موقع پیاده شدن از تاکسی، کار دستت خواهد داد و حتی در صورت شدید بودن برقگرفتگی _خدای نکرده_ کارت را به درمانگاه و بیمارستان خواهد کشاند و تمام خوشی عیدت را به غرغر، بد اخلاقی و ... تبدیل خواهد کرد.
بنابراین اعضای محترم خانواده، در هنگام خرید مخصوصا در مسافرت، لطفا به فکر کیسه پول هم باشید.
خانه تکانی و کلاً نظافت یکی از کارهای شایسته است که به صورت سنتی حسنه، قبل از نوروز و شروع سال جدید انجام می گیرد.
اما برای اینکه این سنت حسنه همچنان حسنه باقی بماند و موجب آزار و اذیت نشود، لازم است که آدابی را رعایت کنیم.
آداب خانه تکانی
1- پرهیز از تنبلی
اصل اول در هر کاری اصل تعاون و همکاری است؛ همکاری باعث می شود سختی کار با آفرینش لحظات شیرین و خاطره های خوش جبران گردد.
و تنبلی دشمن همکاری و تعاون است؛ بنابراین برای همکاری با دیگران باید اول غول تنبلی و تن پروری را شکست بدیم.
امام محمد باقر(علیه السلام) می فرمایند: «الکسل یضر بالدین و الدنیا[1]» تنبلی برای دین و دنیا زیانبار است.
انسان تنبل و تن پرور، معمولا از مسئولیت پذیری فرار می کند و سنگینی مسئولیت خود را بر دوش دیگران می گذارد، به عبارتی روشنتر سربار مردم می شود.
این مسئولیت گریزی در بعضی مواقع از جمله خانه تکانی خود را به وضوح نشان می دهد و موجب ریختن آبروی شخص تنبل می شود.
نتیجه نهایی: برای جلوگیری از سوژه غیب، جوک و طنز شدن در مهمانی های عید و همچنین برای جلوگیری از آسیب های روحی و جسمی در آغاز سال جدید، از تنبلی و سستی به شدت اجتناب کنید.
آیا زمان مسافرت را مطابق میل خود انتخاب می کنید یا ...؟!!!
می خواهید بدانید بهترین زمان شروع سفر از دیدگاه اسلام چه زمانی است؟!!!
دین اسلام با نکته سنجی تمام، برای همه مراحل زندگی برنامه ارائه نموده است؛ حتی زمان مسافرت .
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «مَنْ كَانَ مُسَافِراً فَلْيُسَافِرْ يَوْمَ السَّبْتِ فَلَوْ أَنَّ حَجَراً زَالَ عَنْ جَبَلٍ يَوْمَ السَّبْتِ لَرَدَّهُ اللَّهُ عَزَّ ذِكْرُهُ إِلَى مَوْضِعِهِ[1]» هر مسلمانی قصد سفر داشت روز شنبه مسافرت نماید، که حتی اگر سنگی از کوه به طرف او پرتاب گردد خداوند متعال آن را به جایش باز میگرداند.
امام (علیه السلام) در این روایت بیان می فرماید، که روز شنبه را روز شروع مسافرت خود قرار دهید، و «برگرداندن سنگ به جای خود» کنایه از آن است که خداوند متعال تمام بلیات و نحسی ها را از انسان دفع می کند.
پیامبر (صل الله علیه و آله) در توصیه های خود به حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «يَا عَلِيُّ عَلَيْكَ بِالدَّلْجَةِ فَإِنَّ الْأَرْضَ تُطْوَى بِاللَّيْلِ مَا لَا تُطْوَى بِالنَّهَارِ[2]»یا علی شبانه مسافرت کن ، زیرا زمین آنگونه که در شب پیموده می شود، در روز طی نمی شود.
البته به نظر میرسد این فرمایش بیشتر درمورد سفرهای دور و طولانی می باشد.
عید نوروز به دلیل تعطیلات رسمی، زمان مناسبی برای تفریح و سرگرمی برای کودکان و بزرگان فراهم می کند.
و همیشه این سؤال مطرح است که چه تفریحی بهتر است و چگونه اوقات فراغت خود را پر نمایند؛ بنابراین مناسب است که در این قسمت اشاره ای به تفریحات مورد تأیید بلکه مورد تأکید دین اسلام نماییم.
1- اسب سواری
2- تیراندازی
3- شنا
4- ریسندگی
پیامبر گرامی اسلام می فرمایند : «أحبّ اللّهو إلى اللَّه تعالى إجراء الخيل و الرّمي[1]» بهترين بازىها در پيش خدا اسب دوانى و تير اندازى است.
همچنین پیامبر(صل الله علیه و آله وسلم) می فرمایند :«ارْكَبُوا وَ ارْمُوا وَ أَنْ تَرْمُوا أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ تَرْكَبُوا [2]» تير اندازى و سوار کاری كنيد ، که تيراندازى نزد من محبوبتر است .
و همچنین می فرمایند: «خير لهو المؤمن السّباحة و خير لهو المرأة المغزل[3]» بهترين سرگرمى مرد مؤمن شناست و بهترين سرگرمى زن مومنه ریسندگی و بافندگی است.
از این سه حدیث و احادیث بسیار دیگر، فهمیده می شود که این چهار تفریح بالا، بهترین تفریحات از نظر دین اسلام می باشد .
می توان گفت وجه این برتری این است که، این ورزشها علاوه بر سازگاری با ساختار بدنی زن و مرد، تمام اعضا بدن را فعال و درگیر می کند؛ علاوه بر آن تیر اندازی و سوارکاری باعث دلیری و چابکی نوجوانان و جوانان شده و موجب تقویت نیروی نظامی مسلمانان می گردد.
[1] - نهج الفصاحة مجموعه كلمات قصار حضرت رسول ص، ص: 169
[2] - تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة، ج15، ص: 140
[3] - نهج الفصاحة مجموعه كلمات قصار حضرت رسول ص، ص: 473
دین اسلام دین تعقل و تفکر می باشد، نه دین هوا و هوس، تا موضوعی را بدون هدف و بیهوده مورد تأکید قرار دهد، بنابراین وقتی برای سفر این همه تأکید و تشویق می کند حتما دارای فوائد و مزایایی می باشد.
حضرت امیرالمومنین علی(علیه السلام) در شعری زیبا می فرماید:
تغرب عن الأوطان في طلب العلى و سافر ففي الأسفار خمس فوائد
تـفرج هـــم و اكتساب معيشـة و علم و آداب و صحبة ماجد[1]
مسافرت کنید که در آن پنج فایده است: اندوه زدایی، درآمدزایی، دانش افزایی، ادب آموزی، همراهی با شرافتمند.
حضرت علی (علیه السلام) در این کلام زیبا پنج فایده از فوائد سفر را بیان می فرمایند، که هر کدام پاسخ گوی یکی از نیازها یا برطرف کننده یکی از مشکلات زندگی بشر می باشد.
انسان بر اثر تکرار و روزمرگی، دچار خمودگی و افسردگی می گردد؛ مطابق بیان حضرت، یکی از راههای موثر درمان این افسردگی و بازسازی روحی گردش و مسافرت می باشد .
علاوه بر نیاز به سرزندگی و شادابی، انسان نیاز اساسی بر درآمد و اشتغال دارد، که سفرهای تجاری و یا حتی تفریحی که موجب تجربه اندوزی و نیاز سنجی مناطق مختلف می شود، می تواند اشتغال زا و درآمد زا باشد.
علاوه بر این فواید انسان در سفرهای مختلف با اشخاص گوناگون همسفر و هم صحبت می شود و این همصحبتی بر علم و دانش و ادب فرد می افزاید.
انسان مطابق طبع و فطرت خود، همیشه تمایل دارد که با بهترین و شریفترین اشخاص دوست و هم صحبت گردد؛ اما در مسافرت به دلیل دوری از وطن این انتخاب نقش مهمتری به خود می گیرد و فرد دقت بیشتری در انتخاب دوست و همسفر می نماید و این دقت موجب می گردد که دوستان بهتری برگزیند.
سفر در لغت به معنای پرده بر داشتن و آشكار كردن[1] و در اصطلاح به معنای رفتن از جایی به جای دیگر یا از شهری به شهر دیگر میباشد[2].
توصیه بر تفریح و سفر
از جمله سفارشات دین همه بعدی اسلام، توصیه بر تفریح و سفر است، حضرت پیامبر (صل الله علیه آله و سلم)میفرماید: «سَافِرُوا تَصِحُّوا[3]»مسافرت كنيد تا سالم بمانيد .
و بسیار فرمایشات دیگر از بزرگان دین که همگی نشان دهنده ارزش و جایگاه سفر و تفریح در دین اسلام می باشد.
مرحوم فیض کاشانی در اهمیت سفر می نویسد: «از رهگذر سفر، آدمی از آنچه که می هراسد، رهایی می یابد و به آنچه میل دارد، نایل می شود[4]»
البته سفر دارای اقسامی است و منظور از سفر در دین مقدس اسلام سفر حلال می باشد نه سفر برای معصیت یا خوش گذرانی ، به طوری که سفر به قصد حرام خودش حرام شمرده شده است و حتی کسی که به قصد معصیت به سفر می رود، برخی احکام سفر مانند شکسته خواندن نماز شامل حال او نمی شود و باید نمازش را کامل بخواند .
بسماللهالرّحمنالرّحیم یا مقلّب القلوب و الأبصار. یا مدبّر اللّیل و النّهار. یا محوّل الحول و الأحوال. حوّل حالنا الی احسن الحال.
السّلام علی الصّدّیقة الطّاهرة، فاطمة المرضیّه، بنت رسول الله (صلّی الله علیه و آله) و السّلام علی ولیّ الله الأعظم (ارواحنا فداه و عجّل الله فرجه).
عید نوروز را به همهی خانوادههای ایرانی و افراد ایرانی در هر نقطهی عالم تبریک عرض میکنم. عیدتان مبارک باشد هممیهنان عزیز. بخصوص به خانوادههای عزیز شهیدان، به جانبازان عزیز، به خانوادههای محترم آنها، و به همهی ایثارگران تبریک عرض میکنم و یاد شهیدان بزرگوارمان و یاد امام عزیزمان را گرامی میدارم.
سالی که شروع شد -سال ۹۵- هم در آغاز و هم در پایان، متبرک به نام مبارک حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) است. هم اولِ این سال منطبق بر ولادت آن بزرگوار با ماههای قمری است، هم آخر این سال. بنابراین امیدواریم که انشاءالله سال ۹۵ به برکت حضرت زهرا سال مبارکی باشد برای ملت ایران، و از معنویات آن بزرگوار و از راهنمائیهای آن بزرگوار و از زندگی آن بزرگوار درس بگیریم و بهرهمند شویم.
سالی که تمام شد -سال ۹۴- مثل همهی سالهای دیگر، آمیزهای از شیرینیها و تلخیها و فرازها و فرودها بود؛ طبیعت زندگی همین است؛ از تلخی حادثهی منا تا شیرینی راهپیمائی ۲۲ بهمن و انتخابات هفتم اسفند؛ در تجربهی برجام، از امیدهائی که برانگیخت، تا نگرانیهائی که در کنار آن هست؛ همهی اینها جزو حوادث سال بود، و همهی سالها همین جور است.
سالها و ایام عمر انسان، مشتمل بر فرصتهائی است و مشتمل بر تهدیدهائی است. هنر ما باید این باشد که از فرصتها استفاده کنیم و تهدیدها را هم تبدیل به فرصت کنیم. سال ۹۵ پیش روی ما است. در این سال هم مانند همیشه، فرصتها و تهدیدهائی وجود دارد. همه باید تلاش کنند تا بتوانیم از فرصتهای این سال به معنای حقیقی کلمه استفاده کنیم و کشور از اول تا آخرِ این سال تفاوتهای محسوسی پیدا کند.
امیدهائی وجود دارد برای سال ۹۵. انسان به مجموعهی اوضاع که نگاه میکند، امیدهائی را مشاهده میکند. البته برای تحقق این امیدها باید تلاش کرد، باید کار شبانهروزی کرد و باید بیوقفه سعی و کوشش کرد. اصل قضیه این است که ملت ایران باید بتواند کاری بکند که خود را در مقابل تهدیدهای دشمنان و دشمنیهای آنها، از آسیبپذیری خارج کند. ما باید کاری کنیم که در مقابل تهدید دشمنان، آسیبپذیر نباشیم. آسیبپذیری را به صفر برسانیم.
به گمان من مسئلهی اقتصاد در اولویت اول است. یعنی وقتی انسان نگاه میکند، در میان مسائل اولویتدار، از همه فوریتر و نزدیکتر، مسئلهی اقتصاد است. اگر به توفیق الهی، هم ملت و هم دولت و مسئولان گوناگون، بتوانند در مسئلهی اقتصاد کارهای درست و بجا و متقن را انجام دهند، امید این هست که در مسائل دیگر، مثل مسائل اجتماعی، مثل آسیبهای اجتماعی، مثل مسائل اخلاقی، مثل مسائل فرهنگی هم تأثیرگذار باشند.
در مسئلهی اقتصاد، آن چیزی که مهم است و اصل است، مسئلهی تولید داخلی است؛ مسئلهی ایجاد اشتغال و رفع بیکاری است؛ مسئلهی تحرک و رونق اقتصادی و مقابلهی با رکود است؛ اینها مسائل مبتلابه مردم است؛ اینها چیزهائی است که مردم آنها را حس میکنند و مطالبه میکنند؛ و آمارها و اظهارات خود مسئولین هم نشان میدهد که این مطالبات مردم و این خواستههای مردم بجا و بهمورد است.
اگر ما بخواهیم مشکل رکود را حل کنیم، مشکل تولید داخلی را حل کنیم، بخواهیم مسئلهی بیکاری را حل کنیم، بخواهیم گرانی را مهار کنیم، علاج همهی اینها در مجموعهی مقاومت اقتصادی و اقتصاد مقاومتی گنجانده شده است. اقتصاد مقاومتی شامل همهی اینها است. میشود با اقتصاد مقاومتی به جنگ بیکاری رفت؛ میشود به جنگ رکود رفت؛ میشود گرانی را مهار کرد؛ میشود در مقابل تهدیدهای دشمنان ایستادگی کرد؛ میشود فرصتهای بسیاری را برای کشور ایجاد کرد و از فرصتها استفاده کرد؛ شرطش این است که برای اقتصاد مقاومتی کار و تلاش انجام بگیرد.
گزارشی که برادران ما در دولت به من دادند، نشان میدهد که کارهای وسیعی کردهاند؛ منتها این کارها کارهای مقدماتی است؛ کارهائی است در زمینهی بخشنامهها و دستورها به دستگاههای مختلف؛ اینها کارهای مقدماتی است؛ اما آنچه که لازم است ادامه پیدا کند، عبارت است از اقدام کردن و عمل کردن و روی زمین، محصول کار را به مردم نشان دادن؛ این آن چیزی است که وظیفهی ما است؛ که من انشاءالله در سخنرانی شرحش را به آحاد ملت عزیزمان عرض خواهم کرد.
بنابراین آنچه که من به عنوان شعارِ امسال انتخاب میکنم، عبارت است از « اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل». این، راه و جادهی مستقیم و روشنی است به سمت آن چیزی که به آن احتیاج داریم. البته توقع نداریم که این اقدام و عمل، در ظرف یک سال همهی مشکلات را حل کند؛ اما مطمئنیم که اگر چنانچه اقدام و عمل به صورت برنامهریزی شده و درست انجام بگیرد، ما در پایان این سال آثار و نشانههای آن را مشاهده خواهیم کرد. از همهی کسانی که در این راه تلاش کردند و تلاش میکنند، تشکر میکنم.
بار دیگر به ملت عزیزمان سلام و تبریک عرض میکنم و صلوات خدا را بر محمد و آل محمد و بر حضرت بقیة الله اعظم (سلام الله علیه و ارواحنا فداه) مسئلت میکنم.
یکی از لازمه های معاملات در هر زمان، مخصوصا در زمان ما «گواه گرفتن بر معامله» می باشد، که باعث اطمینان خاطر و جلوگیری از کلاهبرداری می گردد.
خداوند متعال در قرآن کریم بر این اصل اساسی تأکید نموده و می فرمایند :« يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ ... إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً حاضِرَةً تُديرُونَها بَيْنَكُمْ[1]» اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هنگامى كه بدهى مدّتدارى (به خاطر وام يا داد و ستد) به يكديگر پيدا كنيد، آن را بنويسيد! ... مگر اينكه داد و ستد نقدى باشد كه بين خود، دست به دست مىكنيد.
خداوند متعال ضمن دستور به نوشتن عهدهای مالی، علت آن را اینگونه بیان می فرمایند: «ذلِكُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَ أَقْوَمُ لِلشَّهادَةِ وَ أَدْنى أَلاَّ تَرْتابُوا[2]»! اين، در نزد خدا به عدالت نزديكتر، و براى شهادت مستقيم تر، و براى جلوگيرى از ترديد و شك (و نزاع و گفتگو) بهتر مىباشد.
اگر در معاملات نسیه، فروشنده و خریدار با میل و اقبال در میان خود، قرار داد بنویسند و برای آن شاهد بگیرند، به عدالت نزدیکتر است (چون به مرور زمان انسان ممکن است در کالا یا پول آن دچار اشتباه کند یا اصلا از یادش برود در این مواقع نوشته به کمک می آید)و از نزاع و درگیری جلوگیری می کند و در نتیجه، ضمن کمک به آرامش اجتماعی و اقتصادی موجب اعتماد در بین افراد می گردد.
یکی از اعمال عبادی بسیار مهم و مورد تأکید در دین اسلام «نماز» می باشد که به عنوان ستون دین[1] و عامل بازدارنده از فحشا و منکر معرفی شده است[2]، که البته در هنگام تجارت و بازار اهمیت بیشتری می یابد، چرا که بازار و تجارت نزدیکترین جا برای سقوط و منکر می باشد.
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید : «رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إيتاءِ الزَّكاةِ[3]»مردانى كه نه تجارت و نه معاملهاى آنان را از ياد خدا و برپاداشتن نماز و اداى زكات غافل نمىكند.
خداوند متعال در این آیه مردانی را مورد تأیید و مدح قرار می دهد که به وقت نماز خود مواظب اند و تجارت و معامله آنها را از یاد خداوند متعال و برپا داشتن نماز غافل نمی کند.
امام صادق (علیه السلام) در تفسیر این آیه می فرمایند: «كَانُوا أَصْحَابَ تِجَارَةٍ فَإِذَا حَضَرَتِ الصَّلَاةُ تَرَكُوا التِّجَارَةَ وَ انْطَلَقُوا إِلَى الصَّلَاةِ[4]»اينها تاجر بودند و هنگام نماز تجارت را رها كرده آهنگ نماز مىكردند و بسوى آن گام برمىداشتند.
اهمیت نماز و ترک تجارت تا اندازه ای است که خداوند متعال به طور صریح میفرماید : «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ[5]»اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هنگامى كه براى نماز روز جمعه اذان گفته شود، به سوى ذكر خدا بشتابيد و خريد و فروش را رها كنيد كه اين براى شما بهتر است اگر مىدانستيد!
البته مراد از این بحث تنها ترک تجارت به خاطر نماز نیست، بلکه مراد ترک همه کارها در وقت نماز می باشد.
[1] - بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج74، ص: 80
بازار به دلیل اینکه محلی برای معامله و دادوستد میباشد، احتمال ضایع شدن حقوق و لغزش در آن بسیار است، بنابراین آنتی ویروسی لازم است تا با ویروس لغزش و حق کشی مبارزه کند؛ از دیدگاه اسلام این آنتی ویروس ذکر خداوند متعال میباشد.
قرآن مبین میفرماید:«رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ[1]» مردانى كه نه تجارت و نه معاملهاى آنان را از ياد خدا.
ذکر انسان را دائم در یاد خداوند متعال نگه میدارد و گوشزد میکند که اگر نیکی کنی، نیکی می بینی[2] و اگر بدی کنی، بد جایگاهی خواهی داشت[3]؛ بنابراین باعث میشود که انسان از زشتیها و پلیدیهای بازار در امان باشد.
البته مراد از" ذِكْرِ اللَّهِ" ذكر قلبى است، كه مقابل فراموشى و غفلت از ياد خدا است[4]، هر چند که در زبان جاری نباشد.
خرید، واژه آشنایی که این روزها بیشتر به گوش می خورد و نقش بس مهمی در پیچاندن ایفا می نماید.
آیا تا به حال فکر کرده اید که دین اسلام چه آدابی برای شیرین شدن خرید بیان کرده؟
دین اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین، تمام زوایای زندگی بشر را مورد توجه قرار داده و برای شیرین شدن تک تک مراحل زندگی، آدابی را بیان فرموده، تا با پیروی از آن تلخ را شیرین و شیرین را شیرینتر نماید.
مسئله خرید نیز از این قاعده استثنا نبوده و آدابی دارد که توجه به آنها باعث لذت بخش شدن آن میشود.
همه روزه شاهد تحولاتی در گوشه و کنار زمین هستیم، که البته برخی از اینها، به ما و زندگی ما هم مربوط می شوند و موجب دگر گونی و تحول در زندگی ما هم می شنود.
یکی از این تحولهای و دگرگونی ها، دگرگون شدن چهره زمین با فرا رسیدن فصل بهار یا همان عید نوروز است.
تحولی که دانهای خشک و بی جان را گلهایی خوشبو و زیبا می کند.
بیایید با این تحول همراه شویم و دانه های وجودمان را تبدیل به گلهای خوش عطر و زیبای نیکی، بخشش و عشق بگردانیم.
بیایید با بهار همراه شویم، بیایید سبز شویم و دلهایمان را بهاری کنیم.
یکی از رسم های زیبای آخر سال، زیارت اهل قبور است که در دین مقدس اسلام نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
پیامبر گرامی اسلام (صل الله علیه و آله وسلم) می فرمایند: «مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبَوَيْهِ أَوْ أَحَدِهِمَا فِي كُلِّ جُمُعَةٍ غُفِرَ لَهُ وَ كُتِبَ بَرّاً[1]» هر کس در هر جمعه به زیارت قبر پدر و مادرش یا یكى از آنان برود، هم گناهش بخشیده مىشود و هم نزد خداوند فرزند نیكوكار به حساب مىآید.
خداوند متعال، تمام گناهان فرزندی را که هر جمعه به زیارت پدر و مادر یا حتی یکی از آنها برود می بخشد و او را جزو فرزندان صالح می شمارد.
چه کار نیکی و چه پاداش دلنشینی، وقتی که از سر قبر بلند می شوی انگار تمام کوههای روی دوشت، زمین افتاده اند و پشت تو ایستاده اند تا مطمئن باشی از پشت سرت و زیبا قدم برداری آینده ات را.
کم کم صدای بازارها، صدای کوچه ها و هوای ملایم، خبر از آمدن فصلی تازه و سالی نو می ده.
سالی که گذشت چقدر پر ماجرا بود، برای بعضی ها آسان، برای بعضی ها سخت، برای بعضی ها شیرین، برای بعضی ها تلخ گذشت .
اما هر چه بود گذشت و یک سال از عمرمون کم شد، اما خدا رو شکر که هنوز فرصتی باقی است..!!! برای جبران...!!! برای پاک کردن...!!! و برای لبخندهای پاک کودک...!!!
وقتشه؛ وقتشه...!!! که بهار را به روی زندگیمون باز کنیم !!! و بچینیم گل های لبخند خاطرات را !!! و بدانیم امتداد ......... می ماند و بس !!!
برای شادی روح تمام کسانی که پارسال بودند ولی امسال از ما جدا شده اند